Tìm hiểu cấu tạo máy lạnh: Nguyên lý vận hành và các bộ phận quan trọng

Cấu tạo máy lạnh gồm 4 bộ phận chính: máy nén, dàn ngưng, van tiết lưu và dàn bay hơi. Các bộ phận này kết hợp tạo thành một chu trình khép kín, trong đó môi chất lạnh hấp thụ nhiệt trong phòng rồi thải ra bên ngoài, giúp không khí trở nên mát mẻ.

Hiểu rõ cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy lạnh giúp bạn sử dụng hiệu quả hơn, tiết kiệm điện và phát hiện sớm các dấu hiệu hư hỏng. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết từng bộ phận, nguyên lý làm việc và những lưu ý quan trọng trong quá trình vận hành.

1. Cấu tạo của máy lạnh

Một chiếc máy lạnh (điều hòa không khí) có cấu trúc gồm hai khối tách biệt: dàn lạnh và dàn nóng, được nối với nhau bằng ống đồng và hệ thống dây tín hiệu điện. Mỗi phần có vai trò riêng trong việc trao đổi nhiệt, điều khiển và duy trì chu trình làm lạnh.

Dàn lạnh (Indoor Unit)

Dàn lạnh là phần bạn thấy bên trong phòng, chịu trách nhiệm hút không khí nóng, làm lạnh và thổi ngược lại vào không gian.

Cấu tạo chi tiết của dàn lạnh gồm:

• Vỏ máy (Housing): Là lớp nhựa cách điện, giúp bảo vệ linh kiện và giảm tiếng ồn.
• Dàn bay hơi (Evaporator Coil): Gồm các ống đồng có cánh tản nhiệt nhôm. Môi chất lạnh lỏng đi qua dàn này sẽ bay hơi và hấp thụ nhiệt, làm mát không khí thổi qua.
• Cảm biến nhiệt độ (Sensor): Theo dõi nhiệt độ phòng, giúp máy điều chỉnh công suất và tiết kiệm điện.
• Quạt ly tâm (Blower Fan): Hút không khí trong phòng qua dàn bay hơi, sau đó thổi luồng khí mát ra ngoài qua khe gió.
• Bộ lọc không khí (Air Filter): Lọc bụi, phấn hoa và vi khuẩn trước khi không khí đi qua dàn lạnh.
• Cánh đảo gió (Swing Louver): Điều chỉnh hướng gió theo chiều ngang và dọc để làm mát đều khắp phòng.
• Khay hứng nước & Ống thoát nước ngưng: Trong quá trình làm lạnh, hơi nước trong không khí ngưng tụ trên dàn lạnh sẽ được dẫn xuống khay và thoát ra ngoài qua ống dẫn.

Dàn nóng (Outdoor Unit)

Dàn nóng thường đặt ngoài trời, chịu trách nhiệm xả nhiệt ra môi trường bên ngoài. Bộ phận này được chế tạo để chịu nhiệt độ, nắng mưa và hoạt động ổn định trong điều kiện khắc nghiệt.

Cấu tạo dàn nóng gồm:

• Máy nén (Compressor): Đây là trái tim của hệ thống lạnh. Máy nén hút hơi gas từ dàn lạnh, nén lại để tăng áp suất và nhiệt độ. Có hai loại chính:
  • Máy nén piston: Dành cho máy lạnh công suất nhỏ, giá rẻ.
  • Máy nén biến tần (Inverter Rotary): Hoạt động êm, tiết kiệm điện và điều chỉnh công suất linh hoạt.
• Dàn ngưng (Condenser Coil): Là ống đồng có cánh tản nhiệt, giúp gas nóng từ máy nén ngưng tụ thành dạng lỏng, đồng thời thải nhiệt ra ngoài không khí.
• Quạt hướng trục (Condenser Fan): Thổi gió qua dàn ngưng để tăng tốc quá trình tản nhiệt.
• Motor quạt: Được thiết kế bền bỉ, chống nước, thường dùng bạc đạn chống mài mòn.
• Bo mạch điều khiển (Main PCB): Ở các dòng Inverter, bo mạch nằm ngay trong dàn nóng, điều khiển máy nén và giao tiếp với dàn lạnh.

Hệ thống phụ trợ kết nối giữa hai dàn

Giữa dàn nóng và dàn lạnh có nhiều linh kiện hỗ trợ đảm bảo chu trình môi chất lạnh diễn ra khép kín, an toàn và hiệu quả:

• Van tiết lưu (Expansion Valve): Điều tiết lượng gas lạnh đi vào dàn bay hơi, giảm áp suất để gas có thể bay hơi và hấp thụ nhiệt tốt hơn.
• Ống đồng dẫn gas: Dẫn môi chất lạnh giữa hai dàn. Ống được bọc cách nhiệt để tránh thất thoát năng lượng.
• Dây điện tín hiệu: Truyền lệnh điều khiển giữa dàn nóng và dàn lạnh.
• Ống thoát nước: Dẫn nước ngưng tụ từ dàn lạnh ra ngoài.
• Cảm biến áp suất (Pressure Sensor): Kiểm soát áp lực gas để bảo vệ máy nén khỏi quá tải.

2. Nguyên lý vận hành của máy lạnh

Máy lạnh hoạt động dựa trên chu trình tuần hoàn kín của môi chất lạnh (gas lạnh). Quá trình này diễn ra liên tục, giúp hút nhiệt trong phòng và thải ra ngoài để giữ cho không gian luôn mát mẻ.

Quy trình hoạt động chi tiết:

• Bước 1: Khi người dùng bật máy lạnh và cài đặt nhiệt độ, bộ cảm biến nhiệt trong dàn lạnh sẽ ghi nhận và truyền tín hiệu đến bộ vi xử lý trung tâm.
• Bước 2: Bộ vi xử lý ra lệnh cho quạt dàn lạnh quay để hút không khí trong phòng, đồng thời kích hoạt block (máy nén) và quạt dàn nóng bắt đầu vận hành.
• Bước 3: Khi block (máy nén) hoạt động, môi chất lạnh ở dạng lỏng, áp suất cao được đưa qua van tiết lưu. Tại đây, áp suất giảm mạnh khiến môi chất bay hơi thành dạng khí lạnh áp suất thấp.
• Bước 4: Tại dàn lạnh, quạt gió thổi luồng khí phòng đi qua ống đồng chứa gas lạnh, giúp hấp thụ nhiệt và tạo luồng khí mát thổi trở lại không gian. Nhiệt độ trong phòng dần giảm xuống.
• Bước 5: Gas lạnh sau khi hấp thụ nhiệt được hút về máy nén, nén lại thành gas áp suất cao, nhiệt độ cao để chuẩn bị cho quá trình ngưng tụ.
• Bước 6: Gas nóng này đi qua dàn ngưng (dàn nóng), được làm mát nhờ quạt và các lá nhôm tản nhiệt, ngưng tụ trở lại thành dạng lỏng. Môi chất lạnh lỏng lại tiếp tục đi qua van tiết lưu để giảm áp và quay lại dàn lạnh, bắt đầu chu trình mới.

Kết luận

Bài viết đã phân tích chi tiết cấu tạo máy lạnh cùng nguyên lý hoạt động của từng bộ phận, giúp bạn hiểu sâu hơn về cách thiết bị vận hành. Khi hiểu rõ cấu tạo, bạn sẽ sử dụng máy hiệu quả hơn, tiết kiệm điện và hạn chế hư hỏng.

Nếu bạn cần dịch vụ vệ sinh, bảo dưỡng hoặc sửa máy lạnh chuyên nghiệp, hãy liên hệ Điện lạnh Vincool. Với kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm và quy trình chuẩn, Vincool cam kết giúp máy lạnh của bạn mát sâu, êm bền và tiết kiệm điện tối đa.

CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI – DỊCH VỤ VINCOOL

• Địa chỉ: Có mặt tất cả các quận, huyện tại TP. Hồ Chí Minh
• Hotline: 0768.386.739 – 0768.234.739
• Fanpage: https://www.facebook.com/dienlanhvincool.vn
• Thời gian làm việc: 7h – 19h từ Thứ 2 – Chủ Nhật (Kể cả ngày lễ)

DỊCH VỤ SỬA MÁY LẠNH TẠI CÁC QUẬN, HUYỆN TP.HCM

• Sửa máy lạnh Quận 1: 68A NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU, P. ĐA KAO
• Sửa máy lạnh Quận 2: 243/8 QUỐC HƯƠNG, P. THẢO ĐIỀN
• Sửa máy lạnh Quận 3: 28/9 KỲ ĐỒNG, P.9
• Sửa máy lạnh Quận 4: 44 ĐOÀN VĂN BƠ, P.12
• Sửa máy lạnh Quận 5: 79 LÊ HỒNG PHONG, P.2
• Sửa máy lạnh Quận 6: 29 KINH DƯƠNG VƯƠNG, P.13
• Sửa máy lạnh Quận 7: 72D NGUYỄN THỊ THẬP, P. TÂN PHÚ
• Sửa máy lạnh Quận 8: 451/17 PHẠM THẾ HIỂN, P.3
• Sửa máy lạnh Quận 9: 150 ĐỖ XUÂN HỢP, P. PHƯỚC LONG A
• Sửa máy lạnh Quận 10: 278 TÔ HIẾN THÀNH, P.15
• Sửa máy lạnh Quận 11: 86 LẠC LONG QUÂN, P.1
• Sửa máy lạnh Quận 12: 8 TCH 26, P. TÂN CHÁNH HIỆP
• Sửa máy lạnh Quận Tân Bình: 68/23 BA VÂN, P.14
• Sửa máy lạnh Quận Tân Phú: 139 TÂN SƠN NHÌ, P. TÂN SƠN NHÌ
• Sửa máy lạnh Quận Bình Thạnh: 239 BÌNH QUỚI, P.28
• Sửa máy lạnh Quận Gò Vấp: 868/86 QUANG TRUNG, P.12
• Sửa máy lạnh Quận Phú Nhuận: 343/68 PHAN XÍCH LONG, P.1
• Sửa máy lạnh Quận Bình Tân: 668 TÂN KỲ TÂN QUÝ, P. BÌNH HƯNG HÒA
• Sửa máy lạnh Quận Thủ Đức: 89 ĐẶNG VĂN BI, P. BÌNH THỌ
• Sửa máy lạnh Hóc Môn: 43/9 PHAN VĂN HỚN, XÃ XUÂN THỚI THƯỢNG